Tubli, Or Poison Vine Is Excellent Pesticide for Sugpo Pond
By Prof. Diony Cahilig
Research Coordinator
 |
| www.findmeacure.com |
Ang tubli, ukon [Derris elliptica (Roxb.) Benth.] isa ka hilo
Nagakamang ini nga tanom. Ang iya sanga natabunan sang medyo balahibo nga kolor brown. Ang iya dahon magtimbang nga mga kalaba nga 30–50 sentimetro. May 9–13 ini nga mga diutay nga dahon nga medyo tipolon apang mahaba nga kon magtigulang , Nagapino ang iya ibabaw kag madanlog ang sa idalom. Ang mga diutay nga dahon sini may kalaba nga mga 10–15 sentimetros kag tinunga ang kalapad. Nagabunga man ini nga may kalaba nga 5–8 sentimetro kag may unod nga 1–3 ka liso.
Ang aktibo nga sangkap amo ang rotenone, isa ka maputi kag wala sing hugom nga butang nga makapauntat sa pagginhawa sang naapektuhan nga isda. Ang pulbos nga rotenone (5–8%) sarang i-apply sa kadamuon nga 10–20 kilos kada ektarya sa punong nga may tubig sa kadalumon nga 10–20 sentimetro para makakuha sang 5 ppm (parts per million) nga konsentrasyon.
Kon wala sing pulbos, ang gamut sang tubli sarang man magamit.
1. Hugasan kag utod-utoron sing diutay ang gamut sang magulang-gulang nga tubli—mga duha ka tuig ang kagulangon.
2. Pagahuluman sa tubig sang isa ka gab-i, ang gin-utod-utod nga mga gamut.
3. Bayuhon o bukbukon kag tunawon sa tubig nga gingamit sa paghulum para makuha ang solusyon sang rotenone. Ang epektibo nga kadamuon mga 20–40 kilos kada ektarya.
4. I-apply ang solusyon sa punong nga mga tubig sa kadamulon nga mga 10 sentimetro agud makakuha sang 5 ppm nga konsentrasyon para mapatay ang mga peste nga isda.
Madali makita ang tubli sa mga lugar nga malapit sa sapa kag sa kagulangan sa Pilipinas.
Ang iban pa nga mga ngalan sang tubli amo ang mga masunod—bauit, malasiag, tibalau, tibanglan, tugli, tugling pula (Tagalog), lapak (Bikol), kag tabali (Bagobo).
Source
The PSPC Extension Bulletin 2:3. July–September 1987, 2. Adapted from Quisumbing, Eduardo. Medicinal Plants of the Philippines, page 391.
