Ang Paghimo sang Kompost
By Nelson C. Berondo
Extension Coordinator
affordablecebu.com |
Sa karon nga mga paniempo padayon nga nagata-as ang presyo sang abono. Iban sa mga mangunguma nagatinguha gid nga makabakal sang abono maskin paagi sa pagpanghulam sang kuwarta nga may mataas nga interes.
Ang tanan himuon hasta lang makagamit sang abono sa uma nga kon panumdumon ang maprodukto sa nasambit nga uma husto lang ibayad sa hulam ukon diutay na lang ang mabilin. Sa sini nga sitwasyon, ang mangugnuma kinahanglan nga makakita sang paagi para makasolbar sini nga problema.
Ini nga problema mapahagan-hagan paagi sa paghimo sang kaugalingon nga abono gikan sa palibot kag wala sing gastos. Halimbawa sini amo ang paggamit sang mga dahon sang ipil-ipil, kape, ukon saging. Pwede man higko sang kasapatan katulad sang baboy, bibi, kabayo, kanding, manok kag karabaw; mga panit sang prutas, ulutanon kag hilamon; mga hinugas sa kusina, damog kag iban pa.
Ang mga masunod amo ang mga paagi para sa paghimo sang abono.
1. Magpili sang mayo nga lugar sa palibot.
2. Magsukat sang 2 x 3 metros.
3. Buhu-an sang isa kag tunga ka metros kag isiparar ang ibabaw nga lapok.
4. Butangan ang buho sang 2 o 3 ka pulgada nga patay nga mga dahon ukon hilamon.
5. Dugangan sang higko sang mga hayop.
6. Butangan sang mga hinugas o kon higko sa kusina. Ini puwede masulit hasta mapuno ang buho.
7. Pagkapuno sang buho, butangan sang sulungawan nga butong. Tambakan sang naibabaw nga lapok.
8. Tubi-an kada duha ka adlaw para madali ang pagdunot.
9. Ini pwede magamit nga abono pag-abot sing 9 ukon 10 ka semana.